A. Lý thuyết
I. Bộ xương và hệ cơ
1. Bộ xương
- Bộ xương gồm nhiều xương khớp với nhau để nâng đỡ, bảo vệ và giúp cơ thể vận động.
Bộ xương thỏ
- Bộ xương gồm:
- Xương đầu, xương thân, xương chi
- Có 7 đốt sống cổ
- Chức năng: giúp nâng đỡ và bảo vệ cơ thể
* So sánh bộ xương thỏ và bộ xương thằn lằn
- Giống nhau:
+ Xương đầu
+ Xương thân
+ Xương chi:
- Xương vai, xương chi trước
- Đai hông, xương chi sau
- Khác nhau:
+ Bộ xương thằn lằn:
- Đốt sống cổ: 8 đốt
- Xương sườn nhiều
- Các chi nằm ngang (bò sát)
+ Bộ xương thỏ:
- Đốt sống cổ: 7 đốt
- Xương sườn kết hợp với các đốt sống lưng và xương ức tạo thành lồng ngực.
- Các chi thẳng góc nâng cơ thể lên cao
2. Hệ cơ
- Cơ vận động cột sống và cơ chi sau phát triển nhất, do liên quan đến vận động của cơ thể.
- Xuất hiện cơ hoành. Giúp thông khí ở phổi.
II. Các cơ quan dinh dưỡng
Cấu tạo trong của thỏ (cái)
1. Tiêu hóa
Hệ tiêu hóa của thỏ gồm các bộ phận giống như những động vật có xương sống ở cạn, nhưng có biến đổi thích nghi với đời sống “gặm nhấm” cây cỏ và củ… thể hiện ở:
- Răng cửa cong sắc như lưỡi bào và thường xuyên mọc dài, thiếu răng nanh, răng hàm kiểu nghiền
- Ruột dài với manh tràng lớn (ruột tịt) là nơi tiêu hóa xenlulôzơ
2. Tuần hoàn và hô hấp
Sơ đồ hệ tuần hoàn của thỏ
A. Vòng tuần hoàn nhỏ; B. Vòng tuần hoàn lớn
1. Tim; 2. Các mạch; 3. Hệ mao mạch phổi; 4. Hệ mao mạch ở các cơ quan
- Hệ tuần hoàn: Hệ tuần hoàn ở thỏ gồm tim 4 ngăn cùng với 2 hệ mạch tạo thành 2 vòng tuần hoàn. Máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi đảm bảo sự trao đổi chất mạnh ở thỏ. Thỏ là động vật hằng nhiệt
- Hệ hô hấp
- Hệ hô hấp gồm khí quản, phế quản và phổi. Phổi lớn gồm nhiều túi phổi (phế nang) với mạng mao mạch dày đặc bao quanh giúp sự trao đổi khí dễ dàng.
- Sự thông khí ở phổi thực hiện được nhờ sự co dãn các cơ liên sườn và cơ hoành.
c. Bài tiết
- Hệ bài tiết gồm đôi thận sau có cấu tạo tiến bộ nhất trong các động vật có xương sống.
III. Thần kinh và giác quan
Sơ đồ cấu tạo não của thằn lằn và thỏ
thằn lằn (A) và thỏ (B)
Bộ não thỏ phát triển hơn hẳn các lớp động vật khác:
- Đại não phát triển che lấp các phần khác.
- Tiểu não lớn, nhiều nếp gấp liên quan tới các cử động phức tạp.
B. Trả Lời Câu Hỏi SGK
1. Giải bài 1 trang 155 SGK Sinh học 7
Nêu những đặc điểm cấu tạo của các hệ tuần hoàn, hô hấp, thần kinh của thỏ (một đại diện của lớp Thú) thể hiện sự hoàn thiện so với các lớp động vật có xương sống đã học.
Hướng dẫn giải
Những đặc điểm cấu tạo trong của thỏ (Thú) thể hiện sự hoàn thiện hơn của lớp động vật có xương sống đã học là:
- Hệ thần kinh: Bộ não phát triển, đặc biệt là đại não, tiểu não liên quan đến sự hoạt động phong phú và phức tạp của thỏ.
- Hệ hô hấp: gồm có khí quản, phế quản, phổi; cơ hoành tham gia vào hô hấp. Phổi chia thành nhiều túi có tác dụng làm tăng diện tích trao đổi khí.
- Hệ tuần hoàn: Tim 4 ngăn, 2 vòng tuần hoàn, máu nuôi cơ thể là máu đỏ tươi.
2. Giải bài 2 trang 155 SGK Sinh học 7
Hãy nêu tác dụng của cơ hoành qua mô hình thí nghiệm ở hình 47.5 trang 155 SGK.
Hướng dẫn giải
Tác dụng của cơ hoành: Cơ hoành co giãn làm thay đổi thể tích lồng ngực.
- Khi cơ hoành co thể tích lồng ngực lớn, áp suất giảm, không khí tràn vào phổi (hít vào).
- Khi cơ hoành dãn, thể tích lồng ngực giảm, áp suất tăng, không khí từ phổi ra ngoài (thở ra).