A. Lý thuyết
- Lớp Sâu bọ có số lượng loài lớn và có ý nghĩa thực tiễn lớn trong ngành Chân khớp.
- Châu chấu thường gặp ở cánh đồng lúa. Châu chấu đại diện cho lớp Sâu bọ về cấu tạo và hoạt động sống.
Châu chấu
I. Cấu tạo ngoài và di chuyển
- Cơ thể châu chấu có 3 phần: Đầu, ngực và bụng. Đầu có 1 đôi râu, ngực có 3 đôi chân và 2 đôi cánh.
Cấu tạo ngoài của châu chấu
- Khi di chuyển châu chấu có thể bò bằng cả 3 đôi chân trên cây, hay nhảy từ cây này sang cây khác bằng đôi chân sau (thường gọi là càng) hoặc nhảy, rồi sau đó bay bằng cánh nếu di chuyển xa.
II. Cấu tạo trong
Cấu tạo trong của Châu chấu
1- Lỗ miệng, 2- Hầu, 3- Diều, 4- Dạ dày, 5- Ruột tịt
6- Ruột sau, 7- Trực tràng, 8- Hậu môn, 9- Tim
10- Hạch não, 11- Chuỗi thần kinh bụng, 12- Ống bài tiết
- Hệ tiêu hóa: Có thêm ruột tịt tiết dịch vị
- Hệ bài tiết: Có nhiều ống bài tiết lọc chất thải rồi đổ vào ruột sau
- Hệ hô hấp: Có các lỗ thở và hệ thống ống khí phân nhánh đem ôxi đến các tế bào
Ống khí của châu chấu
1- Vị trí lỗ thở 2- Nơi xuất phát ống khí
3- Ống khí phân nhánh
- Hệ tuần hoàn: Đơn giản, tim hình ống gồm nhiều ngăn ở mạch lưng, hệ mạch hở
- Hệ thần kinh: Dạng chuỗi hạch, hạch não phát triển
III. Dinh dưỡng
Đầu và cơ quan miệng của Châu chấu
1- Râu đầu, 2- Mắt kép, 3- Mắt đơn, 4- Môi trên, 5- Hàm dưới
6- Tua hàm, 7- Hàm trên, 8- Môi trên, 9- Tua môi
- Nhờ cơ quan miệng khỏe và sắc, châu chấu gặm chồi và ăn lá cây. Thức ăn được tẩm nước bọt rồi tập trung ở diều. Được nghiền nhờ dạ dày cơ rồi tiêu hóa nhờ enzim do ruột tịt tiết ra.
- Khi châu chấu sống, bụng chúng luôn phập phồng. Đó là động tác hô hấp, hít và thải không khí qua lỗ thở ở mặt bụng.
Châu chấu gặm chồi và lá cây
IV. Sinh sản và phát triển
- Châu chấu phân tính, tuyến sinh dục dạng chùm, tuyến phụ sinh dục ống.
- Trứng đẻ dưới đất thành ổ.
- Châu chấu non nở ra đã giống trưởng thành nhưng nhỏ, chưa đủ cánh, phải sau nhiều lần lột xác mới trở thành con trưởng thành. Đó là hình thức biến thái không hoàn toàn.
Qúa trình phát triển của châu chấu
B. TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK
Câu 1 trang 88 SGK Sinh học 7
Nêu ba đặc điểm giúp nhận dạng châu chấu nói riêng và sâu bọ nói chung?
Hướng dẫn giải
- 3 đặc điểm giúp nhận dạng châu chấu nói riêng và sâu bọ nói chung:
- Cơ thể được chia thành 3 phần: đầu, ngực, bụng.
- Đầu có 1 đôi râu.
- Ngực có 3 đôi chân và 2 đôi cánh.
Câu 2 trang 88 SGK Sinh học 7
Hô hấp ở châu chấu khác ở tôm như thế nào?
Hướng dẫn giải
- Hô hấp ở châu chấu: nhờ hệ thống ống khí xuất phát từ các đôi lỗ thở ở hai bên thành bụng, phân nhánh chằng chịt đem oxi tới từng tế bào.
- Hô hấp ở tôm sông: nhờ các lá mang ở đốt gốc các đôi chân ngực, lấy oxi trong nước rồi đưa vào cơ thể.
Câu 3 trang 88 SGK Sinh học 7
Quan hệ giữa dinh dưỡng và sinh sản ở châu chấu như thế nào?
Hướng dẫn giải
- Mối quan hệ dinh dưỡng và sinh sản ở châu chấu là:
- Châu chấu phàm ăn, đẻ nhiều (đẻ nhiều lứa trong năm và nhiều trứng trong một lần). Nhờ đó, chúng sinh sản rất nhanh và thường gây hại lớn cho cây cối, mùa màng.
