A. Lý thuyết
I. Nhện
1. Đặc điểm cấu tạo
Cấu tạo ngoài của nhện
Hình 2: Cấu tạo ngoài của Nhện
1- Kìm, 2- Chân xúc giác, 3- Chân bò, 4- Khe thở,
5- Lỗ sinh dục, 6- Núm tuyến tơ
- Cơ thể nhện gồm: phần đầu - ngực và phần bụng
- Các bộ phận của nhện như sau:
+ Phần đầu – ngực:
- Đôi kìm có tuyến độc: Bắt mồi và tự vệ
- Đôi chân xúc giác (phủ đầy lông): Cảm giác về khứu giác, xúc giác
- 4 đôi chân bò: Di chuyển và chăng lưới
+ Phần bụng:
- Phía trước là đôi khe thở: Hô hấp
- Ở giữa là 1 lỗ sinh dục: Sinh sản
2. Tập tính
- Chăng lưới
Nhện chăng lưới theo các bước theo thứ tự dưới đây:
- Chăng bộ khung lưới (các dây tơ khung)
Chăng bộ khung lưới (các dây tơ khung)
- Chăng tơ phóng xạ
Chăng tơ phóng xạ
- Chăng các tơ vòng
Chăng các tơ vòng
- Bắt mồi
Khi rình mồi, nếu có sâu bọ sa lưới, lập tức nhện hành động theo các thao tác sắp xếp hợp lí sau đây:
- Nhện ngoạm chặt mồi chích nọc độc
- Tiết dịch tiêu hóa vào cơ thể con mồi
- Trói chặt mồi rồi treo vào lưới để một thời gian.
- Nhện hút dịch lỏng ở con mồi
Bắt mồi
II. Sự đa dạng của lớp hình nhện
1. Một số đại diện
Bọ cạp
Chúng sống nơi khô ráo, kín đáo, hoạt động về đêm, cơ thể dài, còn rõ phân đốt. Chân bò khỏe, cuối đuôi có nọc độc.
Chúng được khai thác làm thực phẩm và vật trang trí
Cái ghẻ
Hình ảnh mô phỏng Cái ghẻ
Chúng gây bệnh ghẻ ở người. Con cái đào hang dưới da, gây ngứa ngáy và sinh mụn ghẻ
1- Bề mặt da người, 2- Hang do cái ghẻ đào
3- Con ghẻ cái, 4- Trứng cái ghẻ
Con ve bò
Chúng bám trên ngọn cỏ, khi có gia súc đi qua chúng chuyển sang bám vào lông chui vào đó hút máu
2. Ý nghĩa thực tiễn
- Có lợi: Nhện chăng lưới, nhện nhà, bọ cạp,...
- Có hại: Cái ghẻ, ve bò,...
B. TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK
Câu 1 trang 85 SGK Sinh học 7
Cơ thể Hình nhện có mấy phần? So sánh các phần cơ thế với Giáp xác. Vai trò của mỗi phần cơ thể?
Hướng dẫn giải
- Cơ thể hình nhện gồm có 2 phần là:
- Phần đầu- ngực: tấn công, định hướng, di chuyển.
- Phần bụng: có nội quan, cơ quan hô hấp, cơ quan sinh sản, cơ quan chăng tơ.
- Cấu tạo cơ thể như trên là tương tự với giáp xác. Tuy nhiên chúng khác về số lượng các phần phụ.
- Ở nhện phần phụ bụng tiêu giảm, không có chân bụng, phần phụ đầu - ngực chỉ có 6 đôi, trong đó có 4 đôi chân bò để di chuyển.
Câu 2 trang 85 SGK Sinh học 7
Nhện có mấy đôi phần phụ? Trong đó có mấy đôi chân bò?
Hướng dẫn giải
- Nhện có 6 đôi phần phụ, trong đó:
- Đôi kìm có tuyến độc.
- Đôi chân xúc giác.
- 4 đôi chân bò.
Câu 3 trang 85 SGK Sinh học 7
Nêu tập tính thích nghi với lối sống của nhện?
Hướng dẫn giải
- Nhện có tập tính chăng tơ bắt mồi, một số loài nhện cũng dùng tơ để đi chuyến và trói mồi.
- Nhện có nhiều tập tính thích nghi với bẫy, bắt các mồi sống (sâu bọ). Sau khi trói được con mồi, nhện tiết dịch tiêu hóa vào cơ thể con mồi, làm biến đổi phần thịt của con mồi thành chất lỏng rồi hút dịch lỏng đó để sinh sống (còn gọi là tiêu hóa ngoài).
