1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Thân nhiệt
Hình 33.1 Thân nhiệt ở người
- Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thể.
- Thân nhiệt luôn ổn định 370C (không dao động quá 0,50C) là do sự cân bằng giữa sinh nhiệt và toả nhiệt .
- Thân nhiệt phản ánh tình trạng sức khỏe.
.png)
Hình 33.2 Dụng cụ đo thân nhiệt (Nhiệt kế)
1.2. Các cơ chế điều hoà thân nhiệt
a. Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt
Da có vai trò quan trọng trong điều hoà thân nhiệt
Hình 33.3 Quá trình điều hòa thân nhiệt qua bề mặt da
- Cơ chế:
- Khi trời nóng: Mao mạch da dãn, lưu lượng máu qua da nhiều tạo điều kiện cho cơ thể tăng cường tỏa nhiệt đồng thời tăng cường tiết mồ hôi, mồ hôi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể.
- Khi trời lạnh : Mao mạch da co lại, lưu lượng máu qua da ít nên da tím tái. Đồng thời cơ chân lông co lại nên sởn gai ốc làm giảm thiểu sự tỏa nhiệt qua da
- Mọi hoạt động điều hoà thân nhiệt đều là phản xạ dưới sự điều khiển của hệ thần kinh
Bảng hoạt động điều hòa thân nhiệt
b. Vai trò của hệ thần kinh trong điều hòa thân nhiệt
Hệ thần kinh đóng vai trò chủ đạo trong hoạt động điều hòa thân nhiệt
Hệ thần kinh điều tiết sự tỏa nhiệt bằng cách:
Sự tăng, giảm quá trình dị hóa ở tế bào
Phản ứng co, dãn mạch máu dưới da
Tăng, giảm tiết mồ hôi
Co, duỗi cơ chân lông
1.3. Phương pháp chống nóng, chống lạnh
- Nhiệt độ môi trường cao nhưng không thông thoáng, sự tỏa nhiệt và thoát mồ hôi bị ngưng trệ làm nhiệt độ cơ thể tăng cao à dễ bị cảm nóng.
- Đi nắng hay vừa lao động nặng xong, thân nhiệt đang cao mà tắm ngay hay ngồi nghỉ nơi gió lùa là có thể bị cảm sốt.
- Mùa rét, cơ thể mất nhiều nhiệt mà không giữa cho cơ thể đủ ấm à cảm lạnh.
- Chúng ta cần thường xuyên chống nóng, chống lạnh để giữ cơ thể khỏe mạnh.
Hình 33.4 Các biện pháp giảm sự tác động của nhiệt độ
.png)
Bảng các biện pháp giảm sự tác động của nhiệt độ
