A. Lý thuyết
I. Sự tiến hóa của bộ xương người so với bộ xương thú
Bảng sự phát triển của bộ xương người so với bộ xương thú
Xương hộp sọ và xương cột sống
Chú thích: A Sọ người, B Sọ thú, A Cột sống chó, B Cột sống tinh tinh, C Cột sống người
Hình 11.4 Đối chiếu hình ảnh xương thú và xương người
⇒ Bộ xương người có cấu tạo hoàn toàn phù hợp với tư thế đứng thẳng và lao động
II. Sự tiến hóa của hệ cơ người so với hệ cơ thú
- Cơ nét mặt: biểu thị các trạng thái tình cảm khác nhau:
Hình 11.5 Các cơ nét mặt
+ Cơ vận động lưỡi phát triển.
+ Cơ tay phân hóa thành các nhóm cơ nhỏ như cơ gập duỗi, cơ co duỗi các ngón đặc biệt là cơ ở ngón cái.
+ Cơ chân lớn khỏe.
+ Cơ gập ngửa thân phát triển.
Hình 11.6 Các loại cơ trên cơ thể người
III. Vệ sinh hệ vận động
- Để có xương chắc khỏe và hệ cơ phát triển cân đối thì cần:
- Có chế độ dinh dưỡng thích hợp.
- Thường xuyên tiếp xúc ánh sáng mặt trời.
- Rèn luyện TDTT, lao động vừa sức.
- Để tránh cong vẹo cột sống:
- Mang vác đều hai vai.
- Tư thế ngồi học, làm việc ngay ngắn.
Hình 11.7 Tư thế ngồi học tác động đến sự phát triển của xương cột sống
B. Trả Lời Câu Hỏi SGK
1. Giải bài 1 trang 39 SGK Sinh học 8
Phân tích những đặc điểm của bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng và đi bằng hai chân.
Hướng dẫn giải
Bộ xương người thích nghi với tư thế đứng thẳng và đi bằng hai chân do:
- Cột sống cong ở 4 chỗ, xương chậu nở, lồng ngực nở sang hai bên.
- Xương tay có các khớp linh hoạt, ngón cái đối diện với 4 ngón còn lại.
- Xương chân lớn, bàn chân hình vòm, xương gót phát triển.
2. Giải bài 2 trang 39 SGK Sinh học 8
Trình bày những đặc điểm tiến hóa ở hệ cơ thể người.
Hướng dẫn giải
Những đặc điểm tiến hoá ở hệ cơ người:
- Cơ chi trên và chi dưới ở người phân hóa khác với động vật. Tay có nhiều cơ phân hóa thành nhóm nhỏ phụ trách các phần khác nhau giúp tay cử động linh hoạt hơn chân, thực hiện nhiều động tác lao động phức tạp. Riêng ngón cái có 8 cơ phụ trách trong tổng số 18 cơ vận động bàn tay. Cơ chân lớn, khỏe, cử động chân chủ yếu là gấp, duỗi.
- Người có tiếng nói phong phú nên cơ thể vận động lưỡi phát triển.
- Cơ mặt phân hóa giúp người biểu hiện tình cảm.
3. Giải bài 3 trang 39 SGK Sinh học 8
Chúng ta cần làm gì để hệ vận động phát triển cân đối khỏe mạnh?
Hướng dẫn giải
- Để hệ vận động phát triển cân đối khỏe mạnh cần chú ý sau:
+ Để có xương chắc khỏe và hệ cơ phát triển cân đối thì cần:
- Có chế độ dinh dưỡng thích hợp
- Thường xuyên tiếp xúc ánh sáng mặt trời
- Rèn luyện TDTT, lao động vừa sức
+ Để tránh cong vẹo cột sống:
- Mang vác đều hai vai
- Tư thế ngồi học, làm việc ngay ngắn
