1.1. Chuẩn bị trước khi thực hành
- Dụng cụ: Bộ đồ mổ, khay mổ, kim cúc
- Vật mẫu: con tôm
- Giấy A4 viết bài thu hoạch
1.2. Ôn lại kiến thức cấu tạo ngoài của tôm
Cấu tạo của tôm
A- Phần đầu ngực: 1- mắt kép, 2- hai đôi râu, 3- các chân hàm, 4- các chân ngực (càng, chân bò)
B- Phần bụng: 5- Các chân bụng (chân bơi), 6- Tấm lái
Một số loại tôm
2. Nội dung tiến hành
2.1. Mổ và quan sát mang tôm
2.2. Mổ và quan sát câu tạo trong
a. Đoạn phim mẫu thao tác mổ và quan sát tôm sông
Video: Thực hành mổ tôm
b. Các bước thực hành
Bước 1: Cắt vỏ tôm theo 2 dãy chấm nâu bên hông tôm từ sau cuốn mắt lồi 0,5cm đến trước đốt đuôi.
Cách mổ để quan sát cấu tạo trong của tôm
- Bước 2: Bóc vỏ tôm phía trên lưng và đầu.
Bước 3: Ghim cố định, đổ nước khoảng 1cm
Bóc vỏ tôm và ghim cố định
- Bước 4: Cắt thịt lưng tôm theo đường giữa đến đốt thứ 3 cắt hơi chếch qua bên phải chừng 0.3cm, dùng kẹp gở bỏ thịt vứa cắt (cẩn thận vì động mạch chủ lưng có màu trắng trong, ruột màu trắng đục đôi khi lẫn chất bẩn), cắt bỏ các lớp thịt thừa còn lại trên lưng.
Cắt thịt lưng tôm
Cắt bỏ thịt thừa còn lại trên lưng
- Bước 5: Dùng kẹp nâng lớp thịt mỏng ở phần đầu ức lên và cắt bỏ, phải cắt từ từ, mũi kéo luôn song song mặt nước vì dưới là cơ quan tiêu hóa, sinh dục nhất là tim dễ bị đứt.
Cắt thịt ở phần đầu tôm
- Bước 6: Quan sát các hệ.
Quan sát các hệ
3. Viết bài thu hoạch
3.1. Cơ quan tiêu hóa
- Ống tiêu hóa ở tôm có đặc điểm thực quản ngắn, miệng kề ngay dạ dày. Dạ dày thuôn về phía sau, có màu tối. Hai bên phần sau dạ dày là tuyến gan có màu vàng nhạt.
- Ruột tôm có màu hồng thẫm, rất mảnh và đỏ thẳng ra hậu mon ở đuôi tôm.
Cơ quan tiêu hóa của tôm sông
1- Hạch não, 2- Vòng thần kinh hầu, 3- Dạ dày, 4- Tuyến gan
5- Khối hạch ngực, 6- Ruột, 7- Chuỗi hạch bụng
3.2. Cơ quan thần kinh
- Hệ thần kinh gồm 2 hạch não với 2 dây nối với hạch dưới hầu, làm nên một vòng thần kinh hầu lớn.
- Khối lượng hạc ngực tập trung thành chuỗi dài và tiếp theo là chuỗi hạch thần kinh bụng. (Trường hợp thiếu thời gian, găm ngửa con tôm lên cũng có thể nhìn thấy cơ quan thần kinh của tôm
Cơ quan thần kinh của Tôm
4. Kết luận
Sau khi học xong bài này các em cần:
- Thực hiện được mổ và quan sát cấu tạo mang: nhận biết phần gốc chân ngực và các lá mang.
- Nhận biết một số nội quan của tôm như: hệ tiêu hoá, hệ thần kinh.
- Viết thu hoạch sau buổi thực hành bằng cách tập chú thích đúng cho các hình câm trong SGK.
- Rèn kĩ năng mổ động vật không xương sống.
- Biết sử dụng các dụng cụ mổ.
