1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Vị trí và các thành phần của não bộ
- Bộ não gồm:
- Trụ não: tiếp liền với tủy sống ở phía dưới.
- Tiểu não: nằm phía sau trụ não.
- Não trung gian: nằm giữa trụ não và đại não.
- Đại não: lớn nhất, nằm trên tiểu não.
1.2. Cấu tạo và chức năng của não
a. Cấu tạo
- Trụ não gồm: hành não, cầu não, não giữa (gồm cuống não và củ não sinh tư)
- Chất trắng ở ngoài: gồm đường lên (cảm giác) và đường xuống (vận động) liên hệ với tủy sống và các phần khác của não.
- Chất xám ở trong: tập trung thành các nhân xám, là nơi xuất phát của 12 đôi dây thần kinh não, gồm 3 loại:
- Dây cảm giác.
- Dây vận động.
- Dây pha.
b. Chức năng
- Điều khiển, điều hoà hoạt động của các nội quan (tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá) do nhân xám đảm nhiệm.
- Dẫn truyền (đường dẫn truyền lên và đường dẫn truyền xuống) do chất trắng đảm nhiệm.
1.3. Não trung gian
a. Cấu tạo
- Não trung gian gồm đồi thị và vùng dưới đồi
Đồi thị → dẫn truyền cảm giác từ dưới lên trên
Vùng dưới đồi thị → điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà thân nhiệt
b. Chức năng
- Điều khiển các quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt
1.4. Tiểu não
a. Cấu tạo
- Chất xám ở ngoài: làm thành vỏ tiểu não và các nhân
- Chất trắng ở trong là các đường dẫn truyền nối vỏ tiểu não và các nhân với các phần khác của thần kinh
b. Chức năng
- Phối hợp cử động phức tạp và giữ thăng bằng cho cơ thể.
- Phá hủy tiểu não chim bồ câu, con vật đi lảo đảo, mất thăng bằng.
- Phá hủy một bên tiểu não ếch cũng làm ếch nhảy, bơi lệch về phía bị hủy tiểu não.
